 |
| Odległość między wsią Sawickie k/Dzisny a wsią Sawickie k/Kobrynia |
Sawickie – 1) folwark i wieś nad rzeką Bereźnicą, powiat
dzisieński, w 2 okręgu polskim, gmina Ihumenowo, okręg wiejski Sebastyanowo, o
10 wiorst od gminy a 56 wiorst od Dzisny; folwark ma 1 dom, 10 mieszkańców
katolików, wieś zaś 10 domów i 100 mieszkańców katolików (w 1864 roku 43 dusz
rewiz.); należy do dóbr Iwańsk, Korsaków.
2) Sawickie, wieś prywatna, powiat dzisieński, 1 okrąg
polski, i 37 wiorst od Dzisny, 4 domy, 29 mieszkańców katolików.
3) Sawickie, albo Kiwowerty, albo Witanowszczyzna,
wieś i dwa folwarki przy ujściu Trościanicy do Muchawca, powiat i parafia
kobryńska, w 1 okręgu polskim, gmina Pruska, okręg sądowy Mokrany, odległość
9-11 wiorst od Kobrynia, o 35 wiorst od Brześcia, o 2 wiorsty od traktu
kobryńsko-brzeskiego a 10 wiorst od stacji drogi żelaznej w Żabince. Wieś
Sawickie składają uroczyska: Widły (miejscowość pomiędzy Trościanicą a
Muchawcem, z nomenklaturą: Zamkowa Hora, Podilica, Petelki), Bobrowica, Kijowa
oraz zaścianki: Pohonia, Krywulec, Lisko.
W 1857 roku z ogólnej przestrzeni 18 włók, 11 mórg, 155
prętów, w okręgu sawickim znajdowało się 8 mórg, 162 pręty pod siedzibami, 144
morgi, 98 prętów pola ornego, 66 mórg, 279 prętów łąk, 1 morga, 240 prętów
pastwisk, 3 morgi, 33 pręty lasu, 2 morgi, 70 prętów nieużytków; razem 7 włók,
16 mórg, 282 prętów.
W uroczysku Widły: 47 mr. 93 pr.
gruntów ornych, 6 mr. 79 pr. łąk gruntowych, 100 pr. łąk błotnych, 17 mr. 281
pr. pastwisk, 41 mr. 125 pr. lasu, 7 mr. 91 pr. nieużytków; w ogóle 4 włóki 169
pr.
Czyli razem ziemi dworskiej: 8 mr. 162 pr. pod siedzibami,
203 mr. 22 pr. gruntów ornych, 77 mr. 122 pr. łąk gruntowych, 6 mr. 170 pr.
błotnych, 22 mr. 44 pr. pastwisk, 54 mr. 180 pr. lasu, 33 mr. 55 pr.
nieużytków.
We wsi 8 chat włościańskich, 1 karczma, kowal. Ludność
prawosławna. Pod koniec XVII wieku dobra Sawickie były w posiadaniu
Rawiczów-Witanowskich, stąd też powstała dotychczas używana pomiędzy tutejszym
ludem nazwa wsi Witanowszczyzna. O Janie Witanowskim, rotmistrzu województwa
brzeskiego, jako dziedzicu Sawickich, składającym „ofiarę” na wojsko,
wspominają akta podskarbiego w roku 1790 (Nr. 35, str. 57). Ostatnim tego
imienia dziedzicem był Michał Witanowski gubernator cywilny augustowski, po
zgonie którego przeszły w roku 1853 na własność Antoniego Zadarnowskiego.
O licznych właścicelach tak zwanych „okolic” lub zaścianków
wspomina lustracja z roku 1790 (Sawickich 2 domy, Mańkowskiego, Czerwińskiego,
Hohola i Fiedziuszki po jednym).
W stronie wsi Bogusławic wznosi się góra, raczej okopisko,
będące obecnie własnością Zdrojkowskich. Stała tu niegdyś kaplica, wzniesiona
podług podania nad mogiłą poległych pod Krupczycami w 1794 roku. Śladów z niej
nie pozostało, a tylko miejsce to oznacza krzyż drewniany.
M. Raw. Wit.
(Michał
Rawicz-Witanowski?)
Źródło:
Słownik geograficzny
Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom X, s. 343-344
W roku 1853 wieś Sawickie przeszła na własność Antoniego Zadarnowskiego,
wracając, tym, samym do rodziny. Stanisław Ratold Zadarnowski, protoplasta
rodu, otrzymał w roku 1536 roku od
króla Polski Zygmunta przywilej szlachecki, nazwisko Zadarnowski, herb Sulima i
ziemie (m. in. Kiwowerty). Stanisław miał synów: Walentego, Piotra, Sebastiana
i Stanisława.
Wypisy z Archiwum Państwowego w Petersburgu
Z wymienionych Stanisława
synów Walenty zmarł nie pozostawiając potomków,(...) wszyscy oni władali
otrzymanym w spadku po ojcach majątkiem Zadarnowo, niektórzy zaś, otrzymawszy
oprócz tego po wujku Walentym nabyty przez niego majątek wraz z chłopami [Bogusławicze
– Kiwowerty], dokonywali na onym z różnymi osobami akty prawne, (…)
Kazimierz-Marian Zadarnowski był właścicielem Sawickich do wybuchu II Wojny Światowej, o czym pisałam TUTAJ. We wpisie umieściłam zdjęcie dworku w Sawickich.
 |
| Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom X, s. 343 |
 |
| Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom X, s.344 |
